ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Το τσαντίρι της δημοκρατίας

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Τα κτίρια του Πολυτεχνείου λειτούργησαν ως σύμβολο της δημοκρατίας. Ο κυρίαρχος μύθος της μεταπολίτευσης ξεκινούσε με το «Εδώ Πολυτεχνείο» της κ. Δαμανάκη. «Εκεί ξεκίνησαν όλα»! Το επιβεβαίωσαν και οι «Αγανακτισμένοι», που φώναζαν ότι «η χούντα δεν τέλειωσε το ’73», με την ογκώδη αυτοπεποίθηση του αδιάβαστου – και μια εφημερίδα να είχαν διαβάσει θα το ήξεραν. 

Φοβάμαι πολύ ότι οι αποτρόπαιες φωτογραφίες που συνόδευαν το εξαιρετικό ρεπορτάζ του Δημήτρη Αθηνάκη στην «Κ» επιβεβαιώνουν τον ρόλο του Πολυτεχνείου στον μύθο της μεταπολίτευσης. Ναι, το Πολυτεχνείο ήταν και παραμένει το σύμβολο της δημοκρατίας μας. Τα γκράφιτι που απλώνονται σαν δερματική ασθένεια πάνω στους τοίχους και η συνεχιζόμενη κατάληψη χώρων από τη βιομηχανία της αλητείας, που λυμαίνεται τη γύρω περιοχή, εικονογραφούν με τον πιο κυριολεκτικό τρόπο το τσαντίρι της.

Η δημοκρατία μας δεν είναι απλώς ένα πολιτικό καθεστώς που ορίζει ότι οι «πολλοί αποφασίζουν». Είναι ένα ιδεολόγημα που ταυτίζει την ελευθερία με την ανομία.  

Η μόρφωση είναι κακό πράγμα. Δεν χρειάζεται σε αυτόν που γράφει με σπρέι το σύνθημα που έχει μπλοκάρει, σαν θρόμβος, τις εγκεφαλικές του λειτουργίες. Δεν τον νοιάζει η αξία των κτιρίων, δεν τον νοιάζει η αισθητική, γιατί έχει μάθει να αδιαφορεί για τον άλλον, για τον απέναντί του. Θεωρεί σημαντικότερα τα ιερογλυφικά του μπάφου που απλώνει όπου βρει. 

Οχι, όχι, δεν το κάνει σπίτι του. Το σπίτι του είναι δικό του. Ενώ αυτά τα κτίρια είναι δημόσια. Και η δημοκρατία μας τού έχει μάθει, από το σχολείο ήδη, πως το δημόσιο υπάρχει για να το καταχράται όποιος είναι πιο μάγκας, πιο επιτυχημένος. Κι ο ίδιος αισθάνεται επιτυχημένος. Μπορεί να μη δουλεύει, αλλά τη βγάζει. 

Η φριχτή εικόνα ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος, έστω και εγκαταλελειμμένου, με τέτοια ιστορία και τόσες προσωπικότητες που το τίμησαν, δείχνει, αν μη τι άλλο, το βασικό κοινωνικό έλλειμμα της δημοκρατίας μας: το...

 έλλειμμα της αιδούς. 

Η ετήσια λιτανεία στη μνήμη των γεγονότων της εποχής εκείνης φοβούμαι ότι ολοκληρώνει την αξία του συμβολισμού: ναι, μήπως όντως όλα άρχισαν τότε.

Η αποκατάσταση του Πολυτεχνείου είναι αποκατάσταση της τιμής της δημοκρατίας μας. Μια τιμή που ξεκινά με την έμπρακτη απόδειξη ότι ντρεπόμαστε για την κατάντια της. Μόνον με την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου τα κτίρια θα ξαναβρούν την ιστορική τους αξιοπρέπεια.  

Η αποβολή των βιομηχάνων της αλητείας είναι απλή για την αστυνομία, αλλά αποτελεί σύνθετο πρόβλημα για την πολιτική της ηγεσία. Ως εκ τούτου, μάλλον πρέπει να περιμένουμε την επόμενη κυβέρνηση, ελπίζοντας πως το τσαντίρι της δημοκρατίας θα ξαναγίνει κτίριο.