Το φαντασιακό είναι από τα
σημαντικά εργαλεία, καθώς οι άνθρωποι φτιάχνουν κοινωνίες. Οταν όμως για
λόγους προστασίας της κοινωνικής αιδούς το αιδοίο ονομάζεται αγκινάρα,
τότε έχουμε το απόγειο της φαντασίας ή της ευφυΐας.
Πολλή φαντασία περιέχει συνήθως ο τρόπος με τον οποίο
παρεμβαίνει ο μεταφραστικός και λογοκριτικός μηχανισμός κοινωνικής
προστασίας στην Τουρκία. Καθώς μεταγλωττίζονται οι ξένες ταινίες που
προβάλλονται στα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια, ή στους υπότιτλους που
πέφτουν -σε ορισμένα συνδρομητικά κανάλια-, είναι εύκολο να διακρίνει
κανείς την πρόνοια για την προστασία των τηλεθεατών. Μπιπ στη λέξη
«μπίρα», μωσαϊκό στο τσιγάρο, κόψιμο της ταινίας και παρεμβολή
διαφημίσεων όταν το φιλί στο στόμα κατά τη διάρκεια της ταινίας απειλεί
την τουρκική δημόσια τάξη, και πολλά παρόμοια.
Πώς μπορεί να εξηγηθεί η παρέμβαση, όμως, όταν μια
πρωταγωνίστρια στην ταινία έχει δει ένα όστρακο και έχει πει «μοιάζει με
κόλπο», αυτό μεταφράζεται ως «μοιάζει με αγκινάρα»;
Τρελή φαντασία.
Είναι όμως και κάτι άλλο. Η «αγκινάρα» στην τουρκική αργκό σημαίνει
αιδοίο. Εάν ήταν συνειδητή η επιλογή του μεταφραστή, τότε αυτό δείχνει
ότι έχουμε το απόγειο της ευφυΐας. Διότι φαινομενικά αποφεύγει τη λέξη
«αιδοίο», αλλά ουσιαστικά -και για όσους γνωρίζουν την αργκό έννοια της
αγκινάρας- την αποδίδει.
Θα μπορούσαν να το μεταφράσουν και ως «τουλίπα», λόγω σχετικής
ομοιότητας σχήματος με την αγκινάρα. Προφανώς, όμως, οι μεταφραστικοί
μηχανισμοί δεν το προτίμησαν αυτό συνειδητά και προς αποφυγήν πολύ
σημαντικής παρεξηγήσεως.
Διότι η τουλίπα εις την τουρκικήν παραπέμπει στο άλλο, το
γειτονικό προς το αιδοίο όργανο. Η πολύ γνωστή λέξη της τουρκικής αργκό
«κωλοτουλίπα», αναφέρεται στην εν λόγω τρύπα, δηλαδή συμφώνως προς τον
κ. Μπαμπινιώτη στην «τρύπα του πρωκτού», ήτοι, αντιγράφω επίσης από τον
κ. Μπαμπινιώτη, «κωλοτρυπίδα».
Δεν θα θέλαμε όμως να δημιουργηθεί στην κοινωνία σύγχυση και να
μπερδευτεί ο τηλεθεατής γύρω από το περί ποίας τρύπας πρόκειται. Για το
λόγο αυτό, η μεταφραστική παρέμβαση δεν επέλεξε την τουλίπα αντί της
αγκινάρας. Ολα είναι μελετημένα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου